Pierwsza Konferencja Wiślana
WISŁA MAŁOPOLSKIEGO PRZEŁOMU: Dzieje rzeki – dzieje Ludzi.
Puławy – Janowiec nad Wisłą
28-29 czerwiec 2025
(1)
Nadwiślańskie miejscowości Małopolskiego Przełomu Wisły nie należą do jednego regionu w sensie historycznym, po części natomiast leżą w tej samej odrębności geograficzno-fizjograficznej. Ale nadwiślańskie położenie i wynikająca z tego wspólnota dziejów, podobieństwo egzystencji ludzi tu mieszkających, stosunkowa bliskość geograficzna, liczne związki historyczne – tworzą „wspólnotę regionalną” terenów leżących z częścią Wisły Środkowej w pasie od Zawichostu do Puław..
Badania nad tożsamością regionalną terenów Małopolskiego Przełomu Wisły, wydobycie z mroku zapomnienia i zachowanie dla przyszłych pokoleń pięknych kart historii i kultury, dokumentowanie i zachowanie niszczejącej substancji przyrodniczej i kulturowej tego obszaru – są warte pracy i współpracy.
Chodzi o badanie i opowiadanie o roli jaką odegrała Wisła w dziejach, kulturze i świadomości ludzi mieszkających na terenach nadbrzeżnych Małopolskiego Przełomu Wisły (MPW), czyli w pasie od Zawichostu do Puław. To są dzisiaj tereny administracyjnie należące do trzech województw: świętokrzyskiego, mazowieckiego i lubelskiego.
Konferencje dawały by okazję do stworzenia forum wymiany wiedzy i poglądów oraz popularyzację tematyki dotyczącej Wisły w granicach jej Małopolskiego Przełomu czyli najciekawszego krajobrazowo w Polsce odcinka naszej największej rzeki.
(2)
Wychodząc naprzeciw potrzebie badań nad lokalną tożsamością, historią oraz dziedzictwem tego obszaru, Towarzystwo Przyjaciół Janowca wraz z Muzeum Zamek w Janowcu oraz Muzeum Badań Polarnych organizuje pierwszą edycję konferencji naukowo-edukacyjnej pod tytułem „Wisła Małopolskiego Przełomu: Dzieje Rzeki – dzieje Ludzi”.
Zamierzeniem organizatorów jest stworzenie cyklu wydarzeń, realizowanych co dwa lata, które będą służyć badaniom naukowym oraz popularyzacji wiedzy dotyczącej znaczenia Wisły w dziejach regionu, jak również dokumentacji i zachowania zagrożonych elementów lokalnego dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego. Organizatorzy przewidują cykliczne publikacje materiałów pokonferencyjnych oraz szeroko rozumianą współpracę środowisk naukowych, kulturalnych, organizacji pozarządowych oraz administracji samorządowej.
W dniach 28-29 czerwca 2025 roku zaczniemy ten interdyscyplinarny projekt edukacyjno-kulturalny, którego głównym celem jest ukazanie Wisły jako istotnej osi historycznej, wokół której przez stulecia rozwijało się życie społeczności zamieszkujących tereny Małopolskiego Przełomu Wisły.
Tematyka wydarzenia obejmuje szerokie spektrum zagadnień, podzielonych na dwa obszary tematyczne: pierwszy koncentruje się na samej rzece – jej hydrografii, przyrodzie, krajobrazie i planach zagospodarowania; drugi natomiast dotyczy człowieka i jego relacji z Wisłą – obejmuje kwestie osadnictwa, historii społeczno-gospodarczej, folkloru, etnografii, edukacji regionalnej, a także rolę Wisły w kształtowaniu świadomości narodowej Polaków. Realizacja tych celów odbywać się będzie poprzez organizację różnorodnych działań, obejmujących konferencję naukową, warsztaty edukacyjne, spacery tematyczne, rejsy edukacyjne oraz wydarzenia o charakterze integracyjno-promocyjnym.
(3)
Pierwszy dzień konferencji (sobota) zaplanowano w siedzibie Muzeum Badań Polarnych w Puławach. Dominować będą tematy związane z geologią, hydronimią i przyrodą niektórych obszarów MPW. Przyjadą liczni referencji z kraju. Nad przebiegiem spotkania będzie czuwać kadra Muzeum z dyrektorem dr. Piotrem Kondraciukiem na czele.
W niedzielę 29 czerwca 2025 na zamku odbędzie się druga i samodzielna część konferencji naukowej.
Tutaj za część organizacyjną odpowiadać będzie Pani Marzena Brzezicka Dyrektorka Muzeum Zamek w Janowcu oraz Pan Szymon Pietrasiewicz koordynator przedsięwzięcia. Natomiast nad częścią ściśle konferencyjną będzie czuwał Andrzej Szymanek prezes TPJ wspomagany przez niektórych członków zarządu Towarzystwa.
Organizatorów interesują tematy z dwóch szerokich zakresów. Chodzi o Wisłę, a tutaj o: hydrografię, przyrodę, krajobraz MPW, programy zagospodarowania Wisły w obszarze jej Małopolskiego Przełomu.
Chodzi też o ludzi tutaj żyjących, a więc o: osadnictwo, historię, folklor i etnografię, potencjał turystyczny MPW, edukację wiślaną, rolę Wisły w dziejach i świadomości Polaków.
Zapraszamy!